SÁLVESE QUIEN PUEDA
Fauna marina que algunos creen fantástica
Muchos relatos tienen como protagonista el calamar gigante y sus mitos
Fernando Franco
Parecía que nuestro anónimo comunicante marino, el que hace más de dos años nos hace llegar botellas por mar, ese que firma Ned Land y desde algún punto en medio de las aguas de la ría conoce las corrientes marinas y ha hecho llegar sus mensajes envasados a las playas de una y otra banda de nuestras aguas, hubiera desaparecido. Pero no. El vendedor de periódicos José Antonio Díez, que tiene su punto de venta en Pi y Margal 65, recibió el otro día la visita de un portugués que, tras comprar LaRazón, dejó en sus manos un nuevo mensaje que había encontrado en una botella en la orilla de una de nuestras playas. Salió con tanta prisa que el vendedor no tuvo tiempo de preguntarle su nombre, qué playa... y se quedó perplejo con el papel en la mano en que se rogaba la entrega en FARO y a mi persona, dudando si era una broma porque nunca había leído en esta sección ninguna de las 17 cartas que ya nos trajo el mar al vaivén de 17 botellas. Este era el contenido de la última, que trata sobre monstruos marinos y, como siempre, respetamos en el idioma en que llega escrita, a mano. ¿Encontraremos un día al anónimo emisario?
Hai pouco saía no FARO unha reportaxe do "Kraken", o monstro mariño, lura ou polbo, e viñéronme á memoria algunhas cousas de cando eu navegaba,Un pesqueiro noruegués, "Mista", no fiordo de Sogn. A proa, o mar escurece de súpeto e volveuse negro brillante. Os catro homes da tripulación asóamse pola borda para ver o extraño fenómeno, cando uns grandes tentáculos apresan o barco. Foi o último que miraron con vida os mariñeiros. Barco e homes perdéronse no profundo. Aínda hoxe podedes preguntárllello as xentes de Aléson. Ao analizar os restos destes monstros os científicos cren que son descendentes dos réptiles da época dos dinosaurios que vivían no mar e que algúns dos fósiles achados datan de 200 anos, é dicir, case que antes de onte. En 1891 a goleta "Polar" desapareceu logo dun ataque de dous monstros. A cañoneira francesa "Analauche" disparou contra o animal cando buscaba supervivintes. Non ficou pegada nin do barco nin da súa xente. Porqué ocurrían estos afundimentos e agora non? Unha razón pode ser que antes os barcos eran máis pequenos e de madeira e os tentáculos dos grandes predadores podían estrullalos".
No "Capetón" dos galegos atopei un mariñeiro nórdico que dicía que o bicho existía. Que o seu pai o vira cando pescaba no Báltico. O "Kraken" gigante é o "architeuthis dux" real, non inventado. Existen moreas de relatos que falan dos encontros con barcos así como de homes roubados pola borda. En 1881, un pequeno buque de guerra, "Alection", tivo un combate cun deles ata que fuxiu. Na xaponesa illa Hokkaida, os seus habitantes están convencidos de que os "yokais", como eles lles chaman, seguen a vivir ao seu carón. O certo é que as testemuñas mestúranse coas lendas. Pontoppidan describe o "Kraken" como unha pequena illa flotante; de aí eses illotes misteriosos que desaparecen sen estar nunca nas cartas de navegación.
Un famoso poema de Alfred Tennysand, "O Kraken", que puido inspirar a Xulio Verne en "20 leguas de veaje submarino", recolle o sentir dos mariños: "Baixo os tronos da superficie/nas gretas do mar abisal/ o kraken dorme o seu antigo sono sen sonos/xace aí dende séculos/ e xacerá ata que o lume do xuizo final consuma a fondura/entón para ser visto só unha vez polos homes e polos anxos/rexurdindo, xurdirá e morirá na súa superficie". Imaxinemos unha gamela en comparación ao tamaño dun destes monstros, de 20 metros e 20 toneladas. Os vellos mariñeiros tiñan sona de troleiros pero a coincidencia nos seus relatos deixan moitos interrogantes. Houbo un tempo en que os naufraxios imputables ao monstro tiveron tal repercusión que foron contados por eminentes escritores. Tamén a pintura deu testimonio desta presencia, e se non lembrémonos do romántico Turner, amante dos naufraxios, co seu "Amanecer con monstruos marinos", ou de Pierre Dénys de Montfort, que plasmou nun lenzo un kraken segun a descripción que lle deron os mariñeiros. Remato cun pequeno texto dun deles: "Virá un tempo ineludible en que a humanidade se devorara como os monstros das profondidades" (W. Shakespeare).
No mar de Vigo. Febreiro, 2015. Ned Land
Suscríbete para seguir leyendo
- El jesuita gallego que escucha a los presos en Tailandia
- «Opero unos mil tumores de pulmón al año»
- El legado de Eduardo Barreiros
- En Vigo entendí la importancia que para un trabajador supone tener conciencia de clase
- Los camarones de la Ría de Vigo al descubierto
- “Cuando gané el oro en Atenas sentí que rompía una maldición”
- “La crónica de cómo llegaron a Galicia los restos del Santiago no tiene ningún fundamento”
- Seis hijos en cuatro meses: familias a contracorriente