Dende sempre estiven convencido da importancia da tradición oral, na conservación e transmisión da cultura e historia dos pobos a través das lendas, contos ou mitos que se transmiten de pais a fillos dende a noite dos tempos. Hai tempo que, sen atopar explicación, busco e leo todo tipo de información que cae nas miñas mans sobre a descoñecida linguaxe das pedras, os nosos petróglifos, porque de sempre tiven curiosidade por comprender e atopar explicación aos porqués deste inmenso enigma e o seu significado; e, sobre todo, como e por qué se repiten símbolos e gravados en diferentes e moi afastados lugares do noso planeta, o que fai imposible que fora por mimetismo ou copia duns aos outros, xa que a distancia entre estes diferentes pobos e xentes, os nosos ancestros, fai absolutamente imposible pensar que puideran ter contacto ou relación entre eles.
Pois algo así me ocorre cando mergullo no campo dos mitos e lendas e moito máis cando de contos falamos. Inmediatamente xorde no meu interior a pregunta: Cómo pode ser que lugares tan dispares e afastados uns dos outros no mundo poidan compartir mitoloxía, historias, contos ou lendas de todo tipo? Máxime cando aqueles se remontan aos tempos primitivos, nos que, por suposto, non había medios de comunicación, nin xornais, nin sequera aparecera a imprenta de Gutenberg, un dos inventos máis revolucionarios na historia da humanidade, que o cambiou todo. Non nos podemos esquecer que os libros ata entón eran incunables, escritos laboriosamente á man, sobre todo, nos escritorios agochados, entre os escuros e lúgubres muros daqueles mosteiros do ora et labora. E as novas tardaban meses en chegar dun a outro lugar segundo a distancia que os separase; moitas das historias eran conducidas de pobo en pobo, de vila en vila polos xograres e trobadores, aqueles famosos cantares de cego do mester de xograría.
O certo é que a outra noite, mirando unha película feita en Islandia, un avó cóntalle á súa neta un conto de medo. Quedei estupefacto ao escoitarlle contar, nada máis e nada menos, que o meu conto da nenez, que a miña nai nos contaba ás veces, de Mariquilla ura, ura. Xa saben, un conto de medo no que a nai manda á súa filla a comprar fígado á carniceira e a rapaza entretense xogando e perde os cartos; para que a nai non lle berre, vai o cemiterio e sácalle un anaco de fígado a un morto recén soterrado que saca da súa tumba. O conto é ben macabro, pero o seu remate, cando o morto vai á casa e sobe as escaleiras, berrando cada vez máis forte: Mariquilla ura, ura... porque te comiste mis asaduras, ya voy por el segundo escalón. E, claro, remataba facéndonos cóxegas aos rapaces que, mortos de medo, escoitabamos como o morto ía subindo as escaleiras buscando a nena.
Cómo é posible, pensaba eu, un conto dos meus avós en Málaga, contado case do mesmo xeito, palabra por palabra, nun perdido pobo de Islandia. Sen dúbida, a resposta está na importancia da tradición oral.
