Un dos mestres –en todas as acepcións do termo– na palabra en Galicia e España é Antonio García Teijeiro. O poeta vigués volveu onte á súa segunda casa, o Club FARO, para presentar unha nova obra: “As palabras están a mirarse arredor da mesa”, ilustrado por Lidia Cao (que ten obra nun mural no túnel de Beiramar en Vigo) e editado por Cuarto de Inverno. Na súa charla, subliñou que “hai un medo ancestral á poesía neste país porque é un país de malos lectores”.

García Teijeiro realizou estas declaracións a raíz da pregunta do xornalista, e presentador, Rafa Valero, sobre a carestía ou mesmo inexistencia de clubes de lectura de poesía.

O Premio Nacional de Literatura Juvenil e Infantil no 2017 –pola obra “Poemar o mar”– lamentou que nos medios de comunicación se preste máis atención aos novelistas en detrimento dos poetas que parecen silenciados, segundo indicou.

Como posible causa deste afogamento da poesía, asegurou que “os adultos seguen a terlle medo á poesía. Prefiren falar dunha novela, séntense moi dignos, en cambio rexeitan unha lectura compartida de poesía, coa riqueza que a boa poesía ten para poder reflexionar e sentirse vivos!”.

Outra posible causa do “medo ancestrla á poesía” radica, segundo expuxo, en que “non hai cultura literaria nin hábito de lectura” no país.

“Esquecemos que para poder ler un bo libro necesitamos preparación”, engadiu para disertar despois sobre certa literatura comercial que “non aporta nada”.

Neste punto, a súa filla, Noa García –quen tivo un papel destacado na presentación de onte ao recitar preto dunha decena dos poemas de “As palabras están a mirarse arredor da mesa”– falou sobre os encargos que determinadas editoriais realizan a persoeiros ou autores coñecidos co gallo de conseguir supervendas.

A este respecto, García Teijeiro indicou que hai un volume importante destes libros que “non aportan nada”.E advertiu que “se estás sempre lendo libros destes, pásalo ben” pero “cando falamos de ler literariamente falamos doutras cousas. Falamos de ler con calma, de facer un esforzo lector para subir un escalón máis arriba. Cando chegas, o disfrute é enorme e cada día vas sendo máis esixente”.

A colación disto, lembrou como el mesmo nun momento da súa vida comezou a sentir a arela da poesía. “Eu quería ser poeta sen ler poemas. Iso é imposible”, recoñeceu ante o auditorio do MARCO.

No Club FARO tamén falou da importancia da lectura no seu día a día. Confesou que dedica un “tempo sagrado” á lectura de versos que abrangue dende a 1.45 ata as tres da mañá.

Respecto á obra, disertou da importancia que a reflexión poética da mesma ofrece sobre as palabras. De feito, o título do novo poemario provén dun verso dun poema de Gioconda Belli (Managua, 1948).

Esta é unha das autoras coas que “dialoga” García Teijeiro no libro e entre os que se atopan Jaime Gil de Biedma, Carlos Edmundo de Ory, Leonard Cohen ou Pedro Salinas.

O poeta vigués deixou claro que non se trata dunha “homenaxe” a estes altísimos escritores senón que o que procuraba ao citalos era dialogar con eles xa que “canto máis lemos, máis nos abrimos a outros. Son grandes mestres e podo dialogar con eles”.

Cara o final da charla, Noa García volveu a recitar poemas, para rematar co que pecha o libro: “Cando as palabras/cansaron de/mirarse,/milleiros de flores/naceron/enchendo/de cor/os versos”.

Non obstante, o broche foi para o propio García Teijeiro cos versos “Dóelle ao poeta/ que medren as distancias/ entre as palabras e as imaxes/ entre a miseria e a luz/ entre a mentira e a memoria/ A ferruxe cobre a folla do papel/ (O poeta cala).

“Tomar a poesía como autoaxuda é un erro; ela é arte”

Antonio García Teijeiro explicou onte no Club FARO que “Non me gusta o concepto terapéutico que se lle poida dar á poesía”. Para el, “tomar a poesía como autoaxuda é un erro, ela é arte”. “Cando falo de transformación, aclarou, falo de comportamentos mínimos de cada quen, de axudar a ver a vida doutra maneira, pero en pequenas doses. Non se trata de ler un poema e de que automaticamente te transforme”. Por se non quedaba claro, agregou que “o que di o poema valo asumindo, adoptando unha actitude diante da vida que antes non tiñas ou á que tiñas medo porque todos temos medos e demos. Estes pódense ir recoñecendo para prescindir deles e que nos fagan o menos dano posible, pero todo isto desde un punto de vista plástico, fermoso, coa palabra ben empregada”. Explicou que o poema realmente constrúese coa lectura do receptor, que debe achegarse a ela “con calma”, con relecturas, saltando poemas de adiante para atrás de maneira que “sempre se descubrirán cousas novas”. De xeito rotundo, afirmou que “sen emoción non hai poesía” e que hai que ter coidado co emprego de “palabras baleiras”.

“O primeiro que ten que ser o escritor é coherente”

Se buscar a palabra e palabras precisas é unha “obsesión” de Antonio García Teijeiro na súa obra, unha necesidade e ao mesmo tempo preocupación é a coherencia. Ao respecto, sinalou que “o primeiro que ten que ser o escritor é coherente e eu teño medo a non selo”. “Non podes –opinou– andar pola vida dicindo o que eu digo e despois á hora de escribir cambiar e sacar a obra para adiante como sexa. Non podes dicir que buscas determinadas facetas literarias se despois os teus escritos non están en relación co que dis. A teoría hai que relacionala coa práctica. Non se pode enganar pola vida porque o primeiro que te enganas es ti mesmo por non facer literatura dende un punto de vista ético”.