A volta ao mundo dunha corveta do XIX

A Casa da Navegación de Baiona inaugurou onte un novo proxecto expositivo na súa planta baixa, un espazo accesible a todos os públicos, que mergulla as persoas visitantes nunha fascinante viaxe arredor do mundo realizada por unha corveta de guerra española a mediados do século XIX.

A exposición propón un percorrido histórico e humano pola expedición marítima, que tivo múltiples finalidades: militares, diplomáticas, económicas e relixiosas. No ámbito militar, a misión incluía a formación de novos gardamariñas, mentres que, no plano diplomático e comercial, pretendía manter as relacións coas novas repúblicas americanas, recentemente independizadas, así como reforzar a presenza española en Filipinas. Ademais, a corveta transportou até Australia o primeiro grupo de relixiosos encabezado por Frei José María Benito Serra, composto por seis sacerdotes, seis relixiosas e dezaoito misioneiros artesáns, destinados á construción da primeira igrexa católica no territorio, onde máis tarde sería bispo Frei Rosendo Salvado.

Travesía única

Os mariñeiros non só tiveron que facer fronte ás longas semanas de navegación e ás dificultades propias de cada mar, senón que tamén viviron a oportunidade de coñecer novas terras, culturas e costumes. O relato da viaxe permite descubrir un vocabulario mariñeiro rico e variado, as técnicas de navegación da época, referencias xeográficas e nomes de países hoxe en desuso, así como descricións doutros tipos de embarcacións coas que se cruzaron durante o percorrido.

A exposición baséase fundamentalmente no diario persoal de Ramón L. Barreiro, piloto naval natural de Foz (Lugo), quen documentou a viaxe con gran precisión e detalle. Este documento inédito achega non só información técnica de gran valor histórico, senón tamén a visión persoal dun mariñeiro galego que viviu en primeira persoa a aventura de dar a volta ao mundo nunha embarcación de guerra.

O caderno de Barreiro inclúe, ademais, debuxos feitos polo propio autor, nos que representou barcos doutros países, como China, India ou Filipinas, e mesmo escenas de temporais, entre as que destaca a travesía polo Cabo de Fornos, un dos treitos máis perigosos e lendarios da navegación mundial. Estes materiais convértense no eixo narrativo da mostra, que permite seguir paso a paso as etapas do percorrido e as vivencias da tripulación.

O proxecto conta coa colaboración de diversas entidades culturais, arquivos, bibliotecas e museos, que achegan apoio documental ou ceden pezas para enriquecer o contido da exposición.

A exposición está dirixida ao público xeral interesado na historia, nas viaxes e na navegación, e pretende achegar a todos os visitantes unha visión global sobre o papel das expedicións marítimas españolas no século XIX, así como sobre a participación galega nestas aventuras oceánicas.

A Casa da Navegación ofrecerá visitas comentadas para grupos e escolares, nas que se explicarán tanto os aspectos técnicos da navegación como as vivencias humanas recollidas no diario do piloto lucense.

Outras actividades

O museo impulsará tamén actividades paralelas en colaboración coa Biblioteca Pública e o Arquivo Histórico de Baiona. Así, instalarase na Biblioteca Pública Municipal un centro de interese dedicado aos libros de viaxes, un xénero literario con gran tradición na historia da exploración marítima e que permite entender mellor o espírito aventureiro da época.

Entre as accións educativas previstas destaca unha actividade dirixida a escolares centrada no «Caderno de Viaxe», coa que se pretende fomentar a curiosidade pola lectura, a observación e o rexistro persoal das experiencias, tomando como exemplo o traballo de Ramón L. Barreiro.

Os contidos da exposición estarán organizados en módulos temáticos e soportes físicos transportables, co obxectivo de facilitar o préstamo da mostra a outros museos.

Un relato de mar

A exposición, ademais do seu valor histórico e documental, propón unha reflexión sobre o espírito explorador e a apertura ao mundo que caracterizou o século XIX. A través das palabras e debuxos dun mariñeiro galego, o público poderá reconstruír a vida a bordo dunha corveta de guerra, descubrir os desafíos da navegación a vela, coñecer os contactos culturais entre Europa, América, Asia e Oceanía e entender mellor o papel da relixión e do comercio nas relacións internacionais da época.

Horarios

A Casa da Navegación de Baiona abre as súas portas de martes a venres, en horario de 10:00 a 13:00 e de 16:00 a 19:00 horas. Para máis información ou para concertar visitas guiadas, o público pode contactar a través do correo electrónico casa.navegacion@baiona.gal ou mediante o Facebook da Casa da Navegación. Tamén está dispoñible o teléfono 986 356 688.