Imaxínome diante dunha persoa estranxeira. Trátase de alguén que non sabe nada sobre a nosa cidade. Estamos fronte a fronte e pídeme que escolla catro palabras para definir Vigo. Advírteme que non serven termos xerais como praia, monte ou industria. Quere que vaia ao concreto. Eu, na procura de cumprir o reto, apelo ao emocional e pronuncio: Samil, o Sireno, O Celta e o FARO. Logo reflexiono e penso que podería mudar o Sireno polo miradoiro da oliveira e Samil polo Vao. Ou talvez escoller O Castro ou Alcabre. Hai moitas maneiras de facer ese crebacabezas, pero en todas as posibilidades que existen, O Celta e FARO son intocables. Na miña casa, coma na de tantas familias viguesas, todos os xornais do mundo chámanse “O Faro” desde a época dos meus avós, ou quizais dos bisavós. A marca é tan poderosa que acabou por eclipsar o substantivo.
Se fago memoria e intento buscar os meus primeiros recordos asociados ao xornal, vexo unha nena de oito ou nove anos. Daquela, a miña familia e mais eu viviamos na parroquia de Beade. Nesa época, durante as clases de xeografía da escola, aprendera o que eran as unidades de relevo das costas: as illas, as penínsulas, os golfos, os cabos... Gustábame pensar que a nosa casa estaba situada nunha península verde, porque estaba rodeada de monte por todas as partes agás por unha. E como o noso apelido era Costas, xogaba a imaxinar que a nosa unidade de relevo particular era esa: a península verde.
Cada domingo, facíanme a encarga de ir mercar o FARO a un quiosco que había moi preto dun parque infantil que estaba entre a rúa Saá e o camiño do Abanico. Nese momento, os parques infantís da cidade eran escasos, e pasar por diante dun era como bordear unha festa. Con todas aquelas palabras na cabeza (Saá, cabo, golfo, illa, abanico...), entraba no quiosco, entregaba cen pesetas ou quizais cento e algo, non consigo recordar o prezo, e saía co meu faro. Nese instante máxico, convertíame en fareira e xa tiña entre as mans o necesario para alumear a miña costa particular. Facía o camiño de volta imaxinando que portaba nas mans unha luz. Chegaba á miña casa, entregaba o FARO e esa misión remataba, pero empezaba outra nova.
Porque dentro das follas dese xornal había un divertimento: os anuncios por palabras. Agardaba con ansia a que o Faro quedase libre para poder empezar a buscar cousas curiosas naquela sección: o que vendía a xente, os alugueiros... Pero non só se trataba diso: era o xeito en que estaban redactados. Eu sabía que se pagaba por palabra e a xente era moi ocorrente para conseguir ofrecer un anuncio atractivo co menor número posible de palabras. Un auténtico exercicio de economía verbal para mentes enxeñosas. Agora penso en como as palabras presidían a miña infancia e en como gozaba eu con elas e atópolle todo o sentido.
Anos despois, xa durante os anos de educación secundaria, cando camiñaba pola rúa cun libro debaixo do brazo, sentía algo semellante a cando levaba o faro á casa. Alí, dentro de todas aquelas páxinas, estaba a luz. Na década dos anos noventa deixamos Beade para mudarnos a unha casa na parroquia de Lavadores, no barrio da Brea Muiñeira. O camiño da nosa casa en Beade era Canteira do Ramiso. Repetía eses nomes na cabeza e prometíame que algún día tería que conseguir pescudar a orixe deses topónimos. Quen ou que era o Ramiso? Que relación tiña a brea coa muiñeira? Onde estaba o muíño que orixinara o topónimo?
A día de hoxe sigo sen ter a maioría destas respostas. Sería bonito escribir un anuncio por palabras e publicalo en FARO: “Búscase información sobre Canteira do Ramiso e Brea Muiñeira. Ofrezo recompensa”. Na Brea Muiñeira vivía un home que se chamaba Goyo. Se tivese que definilo diría que era un home extremadamente amable e moi xeneroso. Todo o mundo se refería a el como alguén importante, unha persoa de categoría. O motivo desa relevancia era que traballaba no FARO, iso conferíalle un halo especial.
Naquela altura eu soñaba con ser escritora e un día sucedeu que, por mediación del, púxose en contacto comigo un xornalista de FARO DE VIGO para entrevistarme. Creo lembrar que gañara un certame literario. Puxérame moi nerviosa respondendo as preguntas, que non eran máis de catro ou cinco. Ese domingo, cando tiven o FARO entre as mans e vin a miña foto publicada (isto si que o lembro perfectamente, levaba un xersei gris e un colgante cunha especie de asubío), pensei que era a cousa máis importante que me sucedera nunca. Ao día seguinte, no instituto, a xente mirábame de maneira distinta.
É curioso o xeito en que volven os recordos á cabeza. Estes días, o meu afillado Xabi (un neno de seis anos), contoume cos ollos moi abertos que saíra no FARO. Eu contesteille: que pasada, non? E el dixo: con foto e todo! Sabes que eu escribo no FARO? E el contestou: si, que pasada. O FARO é exactamente iso: unha criatura chea de luz que ofrece emoción e felicidade xeración a xeración. Un legado de información que nos fai sentir rotundamente viguesas. En Galicia hai moitos faros, pero en Vigo temos O FARO.
