Comento Memoria do corpo de Xesús Rábade Paredes (Seixas, Cospeito, 1949) cunha afirmación rotunda: estamos diante do seu libro máis maduro. Maduro no duplo sentido da palabra: o froito que atinxiu o último grao de desenvolvemento, mais tamén o froito máis sazonado, aquel que adquiriu mellor sabor, o bouquet que atesoura a súa substancia. Con efecto, o perfume que exhalan estes textos posúe un pouso melancólico que só a pátina dos anos pode dar. De aí a perfección formal dos seus poemas, cheos dunha musicalidade avasaladora (hendecasílabos brancos, alexandrinos plenos, heptasílabos...). Non por casualidade o poemario comeza cun soneto para logo se adentrar nas formas máis libres do verso que fala dos temas obstinados que a todos nos afectan cunha dicción tan exacta como vertixinosa.
Ao principio está o verbo, o sentido da escrita, ese raro oficio do dicir, que consiste en tratar de libertar a palabra da súa recóndita impureza para expresar a experiencia das perdas (o tempo que se perde tentando preservar o tempo, perpetualo a través da lembranza verbalizada). A poesía é a tentativa de pronunciar a beleza. E nesa fecunda indagación se enmarca todo o volume: "En fin, non lle revelas que indagas e te buscas,/que investigas no caos que levas dentro".
A continuación empréndese unha viaxe que é un continuo recordar (o moi fermoso "Lévedo da memoria", que conxuga a linguaxe computacional coa poética, así o confírma). O ton sereno espállase en consellos: "Deberás disterar fendas de soño entre o irado/balbordo das crecentes/e propiciar que todo se asemelle á tentativa inútil/do canto dos poetas". Para, na segunda parte do libro, Regreso, retornar á semente, ao corpo. As vísceras felices falan, as extremidades abrazan os pronomes, os fonemas disgréganse nos beizos. Hai unha felicidade que nunca cicatriza (pois desexa perdurar) e unha infelicidade que o artista pretende esconxurar. Nada apaga a ledicia e o cansazo, o afecto e desafecto que aquí son convocados: "a morte aclara todas as preguntas/e cura a quen as fai".
O poeta fala do asombro de ter corpo, mais tamén de non distinguir os límites orgánicos cos lindes verbais. E o que o noso organismo garda é memoria de vivir e ter vivido. A primeira é memoria do futuro (aquilo que desexamos experimentar); a segunda, é un conxunto de lustros e de alustros que tatuaron no ser toda a existencia: "Alí onde o sangue un día agurgullara,/flúe agora este curso sereno das arterias, por veces/obturadas de pouso e sedimento./Canto máis se aproximan as liñas do final coas do principio,/máis se estreitará a marxe do teu regreso á terra". Versos que anuncian todo e cada cousa particular co suspiro inmóbil do tempo, a memoria.
RÁBADE PAREDES, X., Memoria do corpo, Ed. Galaxia, Vigo, 2018, PVP. 9, 50 ?
