A poesía de Manuel Xestoso (Santa Cruz de Tenerife, 1966) é densa. E sólida. Particularmente gosto de me adentrar no territorio das emocións compactas porque ás veces noto unha excesiva lixeireza nalgúns poemas de hoxe en día. Porén, debo recoñecer que outros (como ben sinalou Xavier Seoane) se agachan nun hermetismo macizo para diciren poucas cousas. Ou case nada. Circular por entre estas dúas vías comunicativas sen caír nos excesos resulta un labor sumamente difícil. Creo que Manuel Xestoso, sen esquivar a dificultade do seu discurso, superou estes obstáculos. Considero tamén que, para gozar plenamente da ironía e do xogo literario que algunhas pezas nos propoñen, convén indagar nas pistas que se van espallando polos textos para achar o sentido pleno do conxunto. Trátase de chiscadelas e homenaxes a autores que podemos afiliar a un tipo de literatura contundente (Walter Benjamin, Bertold Brecht, Paul Celan), que nos pesa na alma cando a lemos polo horror que transmite e pola espesura dos recursos que emprega.
O título do poemario, As ruínas de Europa, suxírenos a obra admirábel de W. G. Sebald que indaga nas devastadas entrañas da Europa do século XX, a crueldade inesquecíbel que alí tivo lugar, nesa atmosfera, tan brillante como aterradora, que inundou as mellores páxinas da literatura occidental e que provocou, simultaneamente, as máis feroces catástrofes. O noso poeta bebe destas inclemencias e, para agudizar esta sensación de estrañeza cosmopolita, de ebulición e de desasosego, fai que comparezan versos en distintos idiomas (inglés, francés, alemán...) contribuíndo a unha angustia tan poderosa como imperativa. Os primeiros poemas camiñan pola narratividade de estampas inquietantes, "Restauración", "Soño de primavera"; recreacións cinematográficas, "O ano pasado"; fermosos apotegmas: "Lembra/dixo a voz/a felicidade non é a alegría"; ironías tráxicas: "Baixo a praia xace a columnata,/o pecio, o equinodermo./Vino todo ao arrincarme os ollos"; o fulgor lírico: "Sol abrupto do día que non existe,/apágate"; o doloroso sarcasmo: "os nómades recollemos as tendas/sen saber se a tribo nos ama".
No treito final da obra advertimos unha suave evolución. As nubes fanse pálidas e o lirismo máis puro. Podemos citar, como exemplo, a composición "Teorema", que fala do voar dunha ave que pousa nun final espléndido: "deixa o Cosmos sen alento,/nútrese das órbitas dos astros,/ignora o orballo da primavera./Alixeira a materia dos días./Vibra./Eclípsanos". Ou o poema "Lascaux", que comeza: "Entregouse á erosión./Condensou resío nas fendas./Instalou unha patria/do arcano do mineral,/máis alá dos sismos e das ás do arcanxo". O dito, un libro en ascensión.
XESTOSO, Manuel, As ruínas de Europa, Ed. Galaxia, Vigo, 2017, PVP. 10 ?
