A Real Academia Galega (RAG) trasladouse onte á vila natal de Lois Pereiro (1958-1996), Monforte de Lemos, para homenaxear o "radicalismo ético e estético" do poeta, con motivo da conmemoración do Día das Letras Galegas. Tamén o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, erixiu ao autor en representante do "galeguismo cordial" e dos intelectuais que supoñen "a forza" da Autonomía galega e que fan posible –ao seu xuizo– manter "unido ao país".

O acto realizado na Casa da Cultura do devandito concello lugués e marcado por un ambiente cordial, contou coa presenza, entre outros, de membros da RAG e dos conselleiros de Cultura e Educación–Roberto Varela e Jesús Vázquez– e a familia do homenaxeado este ano.

Núñez Feijóo valorou a Lois Pereiro como "un innovador" no marco dunha "polifonía" literaria galega "na que caben dende os máis clásicos" ata os representantes da "vangarda", entre os que incluíu ao autor de "Poesía última de amor e enfermidade". "Lois Pereiro representa un carácter especialmente útil nos tempos de incerteza que vivimos, innovador e interactivo, representa unha xeración que construíu sobre o galleguismo cordial nos albores da democracia a rede que mantén unido a todo este país", defendeu o presidente da Xunta ao tomar a palabra no discurso de peche do acto.

Dicía Lois Pereiro nun dos seus poemas: "Pouco antes de morrer, Raymond Carver / escribiu ou inicio dun poema: /"*E conseguiches o que/ querías desta vida?/ Conseguino, si./ *E que querías?/ Considerarme amado, sentirme/ amado na terra. Eu tamén podería dicir ou mesmo".

"Lume en terra de turba"

Na súa quenda de palabra, o irmán de Lois e decano dos xornalistas galegos, Xosé Manuel Pereiro, falou deste recoñecemento ao seu conxénere: "Era como lume en terra de turba" que deu lugar a que "ese lume abrollara e contemplar un volcán creativo". Remarcou que "este está a ser un bo ano das Letras, outras cousas relacionadas coa cultura galega igual xa non tanto".

Tamén falou da importancia de que resto do mundo descubra a un autor que o conselleiro de Cultura, Roberto Varela –dixo– definiu como "un dos poetas europeos máis importantes dos últimos anos".

Pola súa banda, o presidente da RAG, Xosé Luis Méndez Ferrín, remarcou, nunha breve intervención, que espera que esta celebración sexa "un punto de partida" para Monforte, cidade da que gabou a súa tradición literaria, onde escribiron autores como Novoneyra, Manuel María ou Luis de Góngora aínda que dixo que supón que alí non escribiu "ningunha das súas estúpidas sátiras antigalleguistas e agradeceu a toda a sociedade galega e ás autoridades que celebren un gran poeta" fillo desta localidade.

Na súa intervención, o escritor e membro da Academia, Manuel Rivas, valorou que Pereiro foi capaz de "dicir á morte cara a cara, en nome propio e da patria invisible fuck off", a través da poesía.

Nunha cidade que amenceu con néboa, "Monforte fumadora de opio" da que falaba Lois Pereiro no poema ´Remorosos´, Manuel Rivas –considerado o principal artífice no seo da Academia para aedicarlle estas Letras Galegas– a quen lle unía unha relación de amizade dende os tempos da revista "Loia" da que formaron parte nos anos setenta en Madrid, definiu o homenaxeado como "un grande valente".

Poeta "case segredo"

Presenciaron unha gravación do sobrecolledor último recital que o autor realizou no pub Moka de A Coruña. Nesta conmemoración, o presidente da RAG, Xosé Luis Méndez Ferrín, agradeceu o apoio "da cidade libre de Monforte", ao autor de ´Poesía última de amor e enfermidade´, por proclamor "a idea incorruptible de Galicia como nación" antes de pasar a ler o poema ´Acróstico´.

A escritora e cineasta Margarita Ledo a través dun erudito discurso enchido de referencias a autores claves para entender a obra de Pereiro como Handke ou Bernhardt, marcou "a ancoraxe en Bretch" como un dos puntais da súa "ética e melancolía". Pola súa banda, Darío Xohán Cabana reivindicou o papel da Academia para dar a coñecer ao gran público a obra dun poeta "case secreto".

Despois das intervencións de Antón Santamarina --quen chamou a atención, nunha rica intervención sobre lingüística, sobre o grande dominio de idiomas do homenaxeado– e Luz Pozo Garza, a banda de gaitas de Monforte interpretou o Himno d Galicia en honra do autor de versos como: "Cuspídeme enriba cando pasedes/ por diante do lugar onde eu repouse,/ enviando me unha húmida mensaxe/ de vida e de furia necesaria".

Decreto do plurilingüismo

Ao longo de todos os actos que tivo unha especial presenza a situación da lingua galega. O alcalde de Monforte reafirmou a posición de Lois Pereiro e decidiu citar o poema no que fala de: "decidir militar na miña propia lingua, porque me peta, e quero, e dáme a gaña". De este xeito, Núñez Feijóo, quen no día previo á celebración das Letras Galegas destacou que "o porvir é plurilingüe", ao tempo que mostrou o seu rexeitamento "a un galego de resistencia", asegurou no acto final que pechou estas Letras Galegas que "a única patria posible da lingua non é o Imperio", senón "a liberdade".

Co recurso contencioso-administrativo interposto pola RAG contra o decreto do plurilingüismo no ensino que o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) admitiu a trámite como pano de fondo, Feijóo avogou pola "elección persoal" e "a non discriminación". "Os galegos do século XXI non queremos unha lingua valla, senón unha lingua ponte", sentenciou. Nesta liña, Núñez Feijóo reiterou que "a liberdade é a patria da lingua", e que "os galegos son máis libre ao poder vivir nunha lingua libre".