Alberto Ramos: "Ás veces a vida é tan absurdamente triste que un non pode parar de rir"

- "Os menos favorecidos" paréceme un eufemismo que nos exonera como sociedade, coma se delegásemos a responsabilidade ao caprichoso azar. O outro es ti e son eu, o diferente es ti e tamén eu. E o que máis nos iguala é o esforzo empregado en que non se nos note para, precisamente, fuxir de calquera tipo de marxinación.

- Como é 'A simetría das bestas', a novela premiada? O xurado salienta o seu "corte filosófico".

- Coido que filosófica é un termo que me queda grande. Eu referiríame a ela como unha novela reflexiva, introspectiva. As reflexións xorden da protagonista, Caridad Verdet, unha escritora cuxa vida principia e remata con dúas sabotaxes da natureza. A primeira, un pecado orixinal que ten que ver coa deformación conxénita que a marca de por vida e que a empurra ao espazo da diferenza e da improbable integración nun grao superlativo que a pon en clara desvantaxe na carreira colectiva para encaixar. Unha carreira que non é outra que a de reducir a dor, a soidade, a marxinación. A segunda, o diagnóstico que rompe con todo.

- Levas 5 galardóns en certames literarios desde o ano 2006. Para que serven os premios? Costa máis irromper como voz nova no panorama literario ou consolidarse?

- Os premios literarios cumpren diversas funcións dependendo dos axentes implicados. Ás editoras sérvenlles para obter maior visibilidade para os libros galardoados, para lanzar maiores tiraxes deses títulos, para contar con convenios coas institucións e para poder vender maior número de exemplares. Esa é a teoría, pero nada está garantido. Ás institucións, para amosar un compromiso cultural. Á critica sérvelle ou ben para debater tendencias do canon literario ou ben para cuestionar tanto a existencia coma a utilidade dos propios premios. Aos lectores, ofrécelle unha relación anual de obras ás que achegarse sen maiores complicacións. E para autores serven tamén para darlle visibilidade a unha obra e para acurtar os prazos dunha publicación. Tamén para pagar o alugueiro.

- Cal é o teu motor narrativo, o teu combustible para escribir? Nas túas obras aparece o poder catalizador da perda, do sufrimento, da enfermidade.

- Eses tres elementos son mechas para a explosión. Implican a ruptura, a greta do terremoto. Serven para reflexionar sobre o pasado, para reformularse o futuro e para tremer co presente. Coido que son elementos que calquera comprende e pode identificarse coas historias dos personaxes. Despois son circunstancias que xeran un abano de emocións que mesmo inclúe o humor. Ao cabo, a traxedia e a desgraza non deixan de ser un subxénero da comedia: Ás veces, a vida é tan absurdamente triste que un non pode parar de rir.

- Di Emmanuel Carrère nunha entrevista que cando escribe un libro séntese extremadamente só, pero consegue saír se se xera un contacto positivo cos lectores. Ti escribes aillado ou pensando en como van recibir as túas novelas?

- A escrita envólveme nunha soidade que me acalma e da cal desfruto. Se non fose así, non escribiría. E se deixase de ser así, probablemente abandonase a escrita. Perdería o sentido para min. Dito doutro xeito, penso pouco na recepción e no lector. Son egoísta.

- Dicían os últimos premiados no Antón Losada Diéguez que nos atopamos nun momento na literatura galega de vizosa creatividade, pero no que se bota en falta apoio para a edición na lingua propia. Coincides? Que eivas ves no sector?.

- Creo que fai falla máis autocrítica, tamén máis conciencia tanto da contorna coma de si propio. E faltan lectores.