Non estou certo, pero parece que o último espectáculo de Els Joglars se titula Tabarnia e Guignoliza a independencia dun territorio rico de Cataluña. En realidade, se a astracanada chegase a realizarse, esa Tabarnia sería o segundo dos Països Cataláns independente. Andorra, monoligüe, leva sendo catalana independente desde antes de que Castela, ou Castilla, existise.
Anda a prensa reximental tratando de avivecer a ascua, un algo mortiza, do asunto catalán. E estes días escandalízase o españolismo porque en Mallorca o concello (ou se calla outra autoridade das Illas Baleares) lle reclama aos contratistas e contratados o uso do catalán como lingua xurídica. Vexo xente furiosa, incluso españolistas de eiquí de Vigo, por este feito.
Teño entendido que en Monçao, vila a carón de onde estou a escribir, todo instrumento notarial se redacta en portugués, naturalmente tamén os que implican a Cámara Municipal. Ocorre que a lingua propia das Illas Baleares é o catalán, do mesmo modo que a lingua propia de Valencia o é. Cataluña, desde a Marca Hispánica carolonxia, e desde o Condado de Barcelona, exerceu a hexemonía cultural política, e económica na Coroa de Aragón. Xaime I conquistou as Illas Baleares, expulsou ou asoballou os mouros que alí había e impuxo unha colonización de cataláns. Os cataláns do Empordá colonizaron as Illas, por iso alí se fala o chamado catalán Oriental.
O mesmo Xaime ou Jaume chegou a dominar o territorio de Valencia. Este rei da Coroa de Aragón impuxo naquelas ciudades e naquelas hortas ben regadas de Valencia a lingua catalana na súa forma occidental. Non o aragonés que ficou moribundo. Por iso, o falado hoxe en Valencia é catalán occidental.
O feito de as Baleares esixiren que a súa lingua catalana propia sexa de uso normal en documentos notariais nos que interveña o público non debe extrañar a ninguén. En todo caso vese que, no "macizo de la Raza" (Antonio Machado) carpetovetónica cunde un malestar xeneralizado porque, de vez en cando, sae á luz o tema dos Países Cataláns que os actuais historiadores feitos á machada consideran un invento soberanista.
Pero non: o Rosellón, que pertence a Francia, a Franxa de Aragón, as actuais catro provincias españolas de Cataluña, as Baleares, Valencia, o Carxe de Murcia, Alghero ou L'Alguer da Cerdeña, constitúen os Països Cataláns porque a súa lingua propia segue a ser o catalán. Agora os da Tabarnia queren incrementar o número dos Països Cataláns en clave bufa pero non os asiste o xenio bárbaro de Valle-Inclán. Probe do clown que fai o ridículo.
