Nin que dicir ten, coido ben que han de estar moitos, por non escribir todos, de entre Vdes. -sempre moi amables lectores destas crónicas semanais- ao cabo da noticia: velaí que, unha vez determinado que o sistema educativo español tan só funciona a medias e que precisa dun revulsivo urxente que permita elevalo ao nivel dos mellores do mundo mundial, o Goberno presidido por D. Mariano Rajoy anda a considerar na hora presente a proposta calibrada polo filósofo e catedrático de instituto, D. José Antonio Marina -quen elabora o Libro Branco do Docente, por encargo do Ministerio de Educación-, e que consiste en vincular a retribución dos profesores aos resultados obtidos polos seus alumnos. Conexión fluída co entorno; crear sensacións de seguridade e de confianza; acadar a rendabilidade social; mellorar todas as reaccións; mostrar capacidades de manobra e de adaptación; saber optimizar os recursos; compatir experiencias; saber transformar o espazo nun ámbito de convivencia; potenciar arreo a creatividade... En efecto; trátase das cualiadades a alcanzar -a excelencia, que lle din- por parte de profesores e de alumnos, de acordo cun estudo recentemente presentado, e financiado, polas nosas autoridades educativas e que levou a termo un nutrido grupo de psicólogos e pedagogos expertos en educación infantil e xuvenil. Mágoa, iso si, que as conclusións alcanzadas polos, sen dúbida, moi ilustres especialistas veñan concidir no 101% con esoutras que os técnicos/publicistas da cousa automobilística lle viñan concedendo á condución de certos vehículos -"Das Auto"/"Wir leben Autos"- made in Germany. Quen se encarga, daquela, de pagar os desperfectos causados por tanta e tanta emisión, fraudulenta, de CO2?
"O Captain! My Captain!" Non sei se o Sr. Marina, pero de certo que han de ser moitos de entre Vdes. os que cheguen a facer pronta e cumprida memoria: nin que dicir ten, o título da presentes liñas vai referido ao protagonista -encarnado polo, infelizmente, desaparecido Robin Williams- do célebre film Dead Poets Society (entre nós, "El club de los poetas muertos"), dirixido en 1989 por Peter Weir. En efecto, Williams/Keating pídelles aos seus alumnos da Welton Academy (Vermont, USA) que saian ao corredor e contemplen a orla da primeira xeración de estudantes do colexio. Segundo el, aqueles nunca souberon entender o concepto do "carpe diem" e agora, desde o Alén, están a pedirlles aos novos estudantes que non perdan aquilo que nunca han de volver recuperar: o tempo. Mentres, recita as estrofas que Walt Whitman dedicou a Abraham Lincoln: "O Captain! My Captain! our fearful trip is done/The ship has weather'd every rack, the prize we sought is won" ("Oh Capitán, meu Capitán! A nosa pavorosa viaxe está rematada./O buque sobreviviu a cada tormenta, o premio que procuramos está gañado.")
Logo de trinta e seis anos de traxectoria -en Secundaria, Educación para adultos e aínda no eido univesitario- de certo que levo coñecidos uns cantos compañeiros que, ao seu xeito, intentaron -ou intentan- emular, con diversa fortuna, a Williams/Keating. De certo, así mesmo, que levo coñecido uns cantos alumnos que procuraron -e procuran- a súa particular cova "India", escribindo poesía -ou algo parecido á poesía-, pensando libremente e expresando as súas mellores emocións. De certo, en fin, que sei de pais e de nais que apoiaron semellante proposta. Sen embargo, e por máis que pense, repense, faga memoria... non dou con ningunha autoridade educativa nin tampouco con ningún membro da súa corte dos milagres -psicopedagogos, inspectores, asesores, formadores de formadores, burócratas sindicais...- que algunha vez sequera nas súas vidas teñan subido enriba dunha mesa e contemplado "o mundo desde outra perspectiva." E é que casar os informes PISA e mais os versos de Whitman, García Lorca, Petrarca, Rosalía... non resulta tarefa doada.
Mais eis que insisten, reiteran, recomezan... os nosos dirixentes na necesidade de axeitar programacións; definir adecuadamente os currículos; determinar competencias e obxectivos; describir os estándares de aprendizaxe avaliables; secuenciar os contidos; explicar as evidencias para o portfolio...; encher e encher páxinas -iso si; non en papel, que estamos todos pola cousa ecolóxica e tal, senón acomodadas no pertinente arquivo cibernético- destinadas ao limbo da patafísica. Porque se algunha vez algún goberno se decide de veras a poñer orde no desconcerto, acontece que -como ben asevera certo colega e amigo, con tantos ou máis anos de servidume (digo, de servizos prestados!) que este modesto cronista- ben podería comezar o seu labor pechando determinadas canles televisivas; enviado ao lix estúpidas redes sociais -mellor dito: mal chamadas redes sociais- e, vaia, toda unha ampla gama de nimiedades cuxo único obxectivo consiste en que a idade mental da poboación quede detida en seco en plena crise de adolescencia: puras obscenidades, tan frías como decididamente alienantes.
Pero claro: eclarecer semellante proclama devén totalitario; todo un atentado contra as liberdades, seica!; pura e dura ideoloxía "bolivariana". Desde logo, nada máis lonxe dun servidor, arrenégote demo! Volvamos, entón, saudosos onde Whitman: "...But O heart! heart! heart!/O the bleeding drops of red,/Where on the deck my Captain lies,/Fallen cold and dead." ("Pero, oh corazón, corazón, corazón! As bágoas tínguense de vermello,/o meu Capitán está sobre a cuberta,/caído morto e frío").
